- Co to jest budownictwo zrównoważone?
- Co to jest wielokryterialna certyfikacja budynków?
- Jakie są rodzaje certyfikatów dla budynków?
- Co to jest LEED?
- Jakie są kategorie oceny LEED?
- Co to jest BREEAM?
- Jakie są kategorie oceny BREEAM?
- W jaki sposób ubieganie się o osiągnięcie certyfikatu wpływa na proces projektowy?
- Co to jest projektowanie zintegrowane?
- Jak wyznaczyć ilość stanowisk dla rowerów oraz infrastruktury towarzyszącej w LEED i BREEAM?
Budownictwo zrównoważone można najprościej zdefiniować jako proces projektowania budowy oraz użytkowania budynków z uwzględnieniem aspektów ekonomicznych, środowiskowych i społecznych.
Certyfikacja wielokryterialna jest to proces oceny projektu, budowy i sposobu funkcjonowania budynku pod kątem nie tylko efektywności energetycznej, ale również jego efektywności ekonomicznej, wpływu na środowisko naturalne oraz na człowieka. Certyfikaty, takie jak LEED, BREEAM, czy DGNB są zbiorem kryteriów oceny ustalonych w sposób niezależny i transparenty przez organizacje opracowujące te systemy. Certyfikaty stanowią stanowią wiarygodne i obiektywne potwierdzenie jakości funkcjonowania budynku i jego wpływu na środowisko.
Obecnie na rynku istnieje wiele rodzajów certyfikatów dla budynków, jak na przykład Passivehouse (Niemcy), EU GreenBuilding (EU), LEED (USA), BREEAM (Wielka Brytania), DGNB (Niemcy), HQE (Francja). Certyfikat Passivehouse i EU GreenBuilding nie zaliczają się do kategorii certyfikatów wielokryterialnych ponieważ oceniają jedynie efektywność energetyczną obiektu.
LEED jest to amerykański system certyfikacji wielokryterialnej opracowany przez USGBC (US Green Building Council), a nazwa LEED pochodzi od słów Leadership in Energy and Environmental Design. W ramach systemu LEED projekt oraz sposób budowy obiektu oceniany jest w 7 kategoriach odzwierciedlających różne aspekty funkcjonowania budynku związane z kosztami, wpływem na człowieka i środowisko naturalne. Kategorie te podzielone są na kredyty (Credits), oraz wymagania wstępne (Prerequisites). Za spełnienie wymogów poszczególnych kredytów można uzyskać do 110 punktów, a ich suma decyduje o poziomie uzyskanego certyfikatu. Wymagania wstępne są konieczne do spełnienie w celu uzyskania certyfikatu a za ich spełnienie nie są przyznawane punkty. Po przeprowadzeniu procesu certyfikacji projekt uzyskuje certyfikat LEED na poziomach:
- Certified – 40 do 49 punktów
- Silver – 50 do 59 punktów
- Gold – 60 do 79 punktów
- Platinum – od 80 punktów
W ramach systemu LEED funkcjonuje 7 kategorii oceny:
- Sustainable Sites – Zrównoważone zagospodarowanie terenu
- Water Efficiency – Oszczędność wody
- Energy and Atmosphere – Oszczędność energii
- Materials and Resources – Materiały i surowce
- Indoor Environmental Quality – Jakość środowiska wewnętrznego
- Innovation in design – Innowacyjność
- Regional priority – Priorytet regionalny
BREEAM jest to brytyjski system certyfikacji wielokryterialnej opracowany przez BRE (Building Research Establishment), a nazwa BREEAM pochodzi od słów Building Research Establishmet Environemntal Assessment Method. W ramach systemu BREEAM International New Construction 2013 projekt oraz sposób budowy obiektu oceniany jest w 9 kategoriach odzwierciedlających różne aspekty funkcjonowania budynku związane z kosztami, wpływem na człowieka i środowisko naturalne. Kategorie te podzielone są na kryteria (issues), a za ich spełnienie wymogów poszczególnych kryteriów można uzyskać punkty. Punkty są potem przemnażane przez wagę procentową przypisaną do każdej z kategorii o ogólny procent uzyskanych punktów, procent uzyskanych punktów decyduje o poziomie przyznanego certyfikatu.. Po przeprowadzeniu procesu certyfikacji projekt uzyskuje certyfikat BREEAM na poziomach:
- Uncalssified – poniżej 30%
- Pass – powyżej 30%
- Goood – powyżej 45%
- Very Good – powyżej 55%
- Excellent – powyżej 70%
- Outstanding – powyżej 85%
W ramach oceny BREEAM istnieją wymagania minimalne dla poszczególnych poziomów certyfikatu i wymagają one aby projekt ubiegający się o uzyskanie certyfikatu uzyskał punkty w wyznaczonych kryteriach.
W ramach systemu BREEAM International New Construction funkcjonuje 9 kategorii oceny (budynek biurowy):
- Managment – Zarządzanie, ilość punktów 22, waga 0.12
- Health and wellbeing – Zdrowie i komfort – ilość punktów 10, waga 0.15
- Energy – Energia – ilość punktów 30, waga 0,19
- Transport – ilość punktów 9, waga 0,08
- Water – Woda – ilość punktów 9, waga 0,06
- Materials – Materiały – ilość punktów 12, waga 0,125
- Waste – Odpady – ilość punktów 7, waga 0,075
- Land use & Ecology – zagospodarowanie terenu i ekologia – ilość punktów 10, waga 0,1
- Pollution – Zanieczyszczenie – ilość punktów 13 waga 0,1
- Innvation – Innowacyjność – ilość punktów 10, waga 0,1
Wyliczanie oceny BREEAM to 5 stopniowy proces, przeprowadzany zgodnie z kolejnością poniżej:
- Dla każdej kategorii ilość punktów uzyskanych jest określana przez asesora, zgodnie z kryteriami oceny.
- Dla każdej kategorii obliczany jest % uzyskanych punktów.
- Obliczony procent jest następnie mnożony przez wagę kategorii.
- Wynik każdej kategorii jest sumowany
- Do wyniku doliczany jest dodatkowy 1% za każdy punkt za innowacyjność (aż do wartości 10%)
Suma uzyskanych wyników dla wszystkich kategorii stanowi o uzyskanym poziomie certyfikatu, pod warunkiem uzyskania punktów w kategoriach wyznaczonych dla danego poziomu.
Certyfikaty wielokryterialne są oparte o szereg ustalonych kryteriów których wypełnienie konieczne jest do uzyskania certyfikatu. W związku z tym mogą one być wykorzystywane jako narzędzie do wyznaczania programu, optymalizacji projektu oraz oceny pod kątem efektywności oraz wpływu na człowieka i środowisko naturalne.
W związku z tym w procesie projektowym pojawia się nowa rola czyli konsultant LEED lub BREEAM w celu zarządzania i doradztwa w tym aspekcie.
Projektowanie zintegrowane jest to proces który polega na zaangażowaniu projektantów różnych branż oraz specjalistów od budownictwa zrównoważonego i efektywności energetycznej już na wczesnym etapie projektu koncepcyjnego, tak aby w maksymalny możliwy sposób wykorzystać synergie między poszczególnymi elementami projektu i zoptymalizować jego późniejsze funkcjonowanie.
LEED for Core and Shell 2009 / LEED for New Construction 2009
Dla projektów poniżej 30 000 m2 (300 000 ft2) należy zapewnić bezpieczne stojaki dla rowerów dla 3% użytkowników w odległości do 180 m od głównego wejścia do budynku oraz prysznice z miejscem do przebierania dla 0,5% użytkowników budynku, zlokalizowane wewnątrz budynku lub do 180 m od wejścia głównego.
Dla projektów powyżej 30 000 m2 (300 000 ft2) należy zapewnić bezpieczne stojaki dla rowerów dla 3% użytkowników w odległości do 180 m od głównego wejścia do budynku dla użytkowników przestrzeni do 30 000 m2 i stojaki dla 0,5% użytkowników w przestrzeni powyżej 30 000 m2. Należy również zapewnić prysznice z miejscem do przebierania dla 0,5% użytkowników budynku, zlokalizowane wewnątrz budynku lub do 180 m od wejścia głównego.
BREEAM International New Construction 2013
Należy zapewnić bezpieczne stojaki dla rowerów dla
10% użytkowników w budynkach do 500 użytkowników
7% użytkowników w budynkach od 500 do 1000 użytkowników
5% użytkowników w budynkach powyżej 1000 użytkowników
oraz
10% gości w budynku
oraz
dla 5% miejsc parkingowych (budynki handlowe)
o raz 2 z 3 elementów infrastruktury
Prysznic, suszarnia oraz szafki na ubrania, przebieralnia.
Zasady zrównoważonego budownictwa oraz certyfikacja budynków są już integralną częścią nowoczesnego podejścia do procesu projektowania i coraz częściej są one wymagane przez inwestorów oraz użytkowników budynków.
W odpowiedzi na te potrzeby przygotowaliśmy i przedstawiamy dział Zielone Budownictwo.
Materiał tu zamieszczony jest skierowany przede wszystkim do architektów, którzy chcą poszerzyć swoją wiedzę teoretyczną na temat projektowania zrównoważonego. Przedstawiamy w nim między innymi systemy i zasady certyfikacji LEED i BREEAM.
Będziemy wdzięczni za wszelkie opinie i uwagi a także za sugestie tematyki kolejnych materiałów.
Redakcja Portalu WarsztatArchitekta.pl przy współpracy z arch. Jerzym Wójcikiem, architektem IARP, akredytowanym specjalistą LEED oraz Assessorem BREEAM.
Zadaj pytanie
Budownictwo zrównoważone
Pojęcie zrównoważonego rozwoju zostało wprowadzone pod koniec lat 80tych w związku z działaniami Organizacji Narodów Zjednoczonych zmierzającymi do powstrzymania zmian klimatycznych wywołanych na skutek działania człowieka.
Budownictwo zrównoważone jest więc takim sposobem projektowania oraz budowania obiektów, który skupia się nie tylko na aspekcie ekonomicznym związanym z procesem inwestycyjnym, ale bierze również pod uwagę wpływ budynku na środowisko naturalne oraz na jego użytkowników. Budownictwo zrównoważone łączy więc aspekt ekonomiczny z ekologicznym oraz społecznym. Pojęcie to nie jest więc tożsame np. z budownictwem pasywnym lub niskoenergetycznym, które skupia się na wyłącznie na ograniczeniu zużycia energii przez budynek.
W stosunku do budownictwa zrównoważonego bardzo często wykorzystuje się nazwy “budynek zielony” lub “budynek ekologiczny”. Ponieważ są to pojęcia bardzo pojemne, jako praktykę rynkową stosuje się więc stosowanie tych nazw w stosunku do budynków posiadających certyfikaty wielokryterialnej oceny budynków, jak na przykład LEED czy BREEAM. Certyfikaty takie stanowią niezależny i obiektywny system oceny budynku opracowany przez organizacje promujące budownictwo zrównoważone takie jak USGBC czy BRE przy współpracy szerokiego grona ekspertów z rynku nieruchomości. Dzięki temu proces uzyskania certyfikatu jest transparenty i stanowi on wiarygodne potwierdzenie tego, że budynek został zaprojektowany i wybudowany zgodnie ze standardami budownictwa zrównoważonego.
Jednocześnie uczestnicy rynku nieruchomości w Polsce jednoznacznie potwierdzają, że wdrożenie zasad zrównoważonego budownictwa skutkuje osiągnięciem niższych kosztów operacyjnych oraz oszczędności energii.
Co to oznacza dla architekta?
Wytyczne i standardy dotyczące projektowania obiektów komercyjnych takie jak Modern Office Standards Polska (CBRE, Rolfe Judd 2009) czy BCO Guide to Sepcification 2014 (British Council for Offices 2014) wymieniają certyfikat LEED lub BREEAM jako element standardu budynku biurowego klasy A. Jednocześnie założenia Komisji Europejskiej dotyczące zmniejszenia emisji CO2 przez poszczególne państwa członkowskie mają duże odzwierciedlenie w obecnych działaniach legislacyjnych spowodowanych wymaganiami unii Europejskiej związanymi z wprowadzeniem celów 20/20/20na rok 2020 (Komisj Europejska, 2015) zakładających:: Zmniejszenie o 20% emisji gazów cieplarnianych w porównaniu z rokiem 1990, Pozyskiwanie 20% energii ze źródeł odnawialnych, Poprawę efektywności energetycznej o 20%.Dalsze cele dotyczące przejścia Europy na gospodarkę niskoemisyjną zakładają zmniejszenie emisji o 40% do roku 2030 oraz o 85 do 90% do roku 2050.
Wymagania rynkowe oraz zaostrzające się regulacje powodują konieczność zmiany podejścia do procesu projektowego i uwzględnienia wymogów budownictwa zrównoważonego i energooszczędnego już na wczesnym etapie projektu, w celu spełnienia coraz bardziej wyśrubowanych wymagań dotyczących efektywności energetycznej budynków.
Co to oznacza dla inwestora?
Wdrożenie zasad budownictwa zrównoważonego ma również znaczący wpływ na proces inwestycyjny ze strony firm deweloperskich oraz inwestorów prywatnych I instytucjonalnych.
Spełnienie wymogów Warunków Technicznych dotyczących efektywności energetycznej oraz uzyskanie certyfikatu LEED lub BREEAM mają wpływ na podniesienie kosztu inwestycji, w szczególności w porównaniu do kosztów budowy sprzed kilku lub kilkunastu lat. Badanie percepcji rynku budownictwa zrównoważonego w Polsce przeprowadzone przez Construction Markeitng Group w roku 2014 pokazuje, że większość badanych firm deweloperskich i inwestycyjnych wskazuje różnicę w kosztach między budynkiem „zielonym” a standardowym na poziomie 2-10%. Koszty te przynoszą jednak ze sobą konkretne korzyści jak zwiększona efektywność energetyczne czy niższe koszty użytkowania. Badania z bardziej dojrzałych rynków Europy Zachodniej czy USA pokazują też, że budynki certyfikowane mają większą wartość oraz starzeją się wolniej niż budynki standardowe.
Aby osiągnąć te korzyści inwestorzy mogą włączyć zasady zrównoważonego budownictwa w proces projektowania i budowy już na wczesnych etapach inwestycji, aby ograniczyć koszty z nimi związane oraz wykorzystać synergie między poszczególnymi rozwiązaniami projektowymi.
LINKI
Oficjalna strona systemu certyfikacji BREEAM
Oficjalna strona organizacji BRE
Lista asesorów BREEAM oraz budynków certyfikowanych
Oficjalna strona organizacji USGBC oraz systemu LEED
Oficjalna strona jednostki certyfikującej w systemie LEED.
Oficjalna strona organizacji oraz systemu DGNB
POMOCNA LITERATURA
Publikacja Geberit Public pt. ZIELONE BUDOWNICTWO. ROZWIĄZANIA DLA OBIEKTÓW PUBLICZNYCH
