Szanowne Koleżanki i Koledzy Architekci IARP

Udział w postępowaniach publicznych jakimi są konkursy architektoniczne oraz przetargi na prace projektowe, są jedną z najpowszechniejszych metod pozyskiwania zleceń przez architektów. Procedury te poprzedzają właściwie wszystkie poważniejsze projekty służące realizacji inwestycji kluczowych dla przestrzeni a często gospodarki. Doświadczenie płynące z praktyki zawodowej architektów wskazuje jak wiele do życzenia pozostawia nie tylko sama ustawa prawo zamówień publicznych ale przede wszystkim praktyka jej stosowania.

Aby móc prawidłowo zdiagnozować problemy, od roku 2015 prowadzimy stałą obserwację rynku zleceń na prace projektowe, w szczególności zamówień publicznych. Wielokrotnie
interweniowaliśmy, zwracając organizatorom uwagę na niewłaściwe regulacje, niebezpieczne nie tylko dla stron postępowania ale także interesu społecznego. W wielu przypadkach stało się to przyczynkiem dla poważnego dialogu, skutkującego zmianami w warunkach postępowań. Niestety - równie często zdarzało się ignorowanie naszych interwencji.

Prowadzone działania, oczywiście oprócz samych badań rynku, pozwoliły na opracowanie uzupełnianej na bieżąco listy najczęściej występujących problemów. Lista ta, stała się natomiast
podstawą da opracowania zasad certyfikacji postępowań. Obejmuje szeroki wachlarz zagadnień, począwszy od prawnych przez organizacyjne, aż po zagadnienia sięgające etyki zawodu. Wspólną ich cechą, oprócz naruszenia zasad bezpieczeństwa, jest zawsze ograniczenie swobody działania i podważenie zaufania do zawodu architekta.

Najczęstsze zgłaszane przez nas nieprawidłowości to: nieprofesjonalne jury, brak symetrii zapisów umowy, nieracjonalność terminów, konieczność zagwarantowania uzyskania decyzji administracyjnych nierzadko w ramach terminów umownych, brak poszanowania i niewłaściwe gospodarowanie prawami autorskimi.

Badanie jakiemu poddawane są postępowania, zawsze kończą się wydaniem opinii zawierającej (prócz analizy), rekomendację lub – przeciwnie – ostrzeżenie przed udziałem w postępowaniu. Opinia kierowana jest do architektów oraz do wiadomości organizatora.

Te wszystkie, wydawałoby się, syzyfowe prace, coraz częściej przynoszą wymierny efekt. Obserwujemy bowiem, że organizatorzy sami zwracają się z prośbą o zaopiniowanie postępowania, jeszcze przed jego publicznym ogłoszeniem.

Zapraszamy do zapoznania się z naszą listą kontrolną. Z jej pomocą możliwe jest proste porównanie zestawionych kryteriów z warunkami interesującego Was postępowania.
Ta szybka ocena poziomu bezpieczeństwa pozwala na odpowiedź, czy warto angażować swoją wiedzę, czas i pieniądze.

Nasze działania na polu monitorowania zamówień na prace projektowe ujęte zostały w dwa
dokumenty.

Pierwszy analityczny, to prezentacja Zespołu Warunków Wykonywania Zawodu przy Radzie Małopolskiej OIA RP pt. „Monitoring konkursów architektonicznych”. Została przedstawiona po raz pierwszy 27 października 2017 r. na Konferencji „Przestrzeń i Ekonomia” zorganizowanej przez MPOIA w Krynicy Zdroju.
Odnajdziecie ją pod tym linkiem.

Drugi dokument pt. „Certyfikacja postępowań konkursowych” wynika bezpośrednio z prowadzonych badań i wniosków zawartych w prezentacji. Zawiera opisaną wyżej listę kontrolną i zasady oceny poziomu bezpieczeństwa postępowania. Staramy się jednoznacznie przedstawić i wyjaśnić podstawowe kryteria, które powinien spełnić konkurs architektoniczny aby chronić zarówno interes architektów, zamawiających ale przede wszystkim wynikający z ich równowagi interes społeczny. Celem są bezpieczne i godne warunki pracy, licujące z powagą zadań jakie stoją przed architektami. Na ich unormowaniu zyskają wszyscy. Aby podnieść szansę na powodzenie działań, zasady te powinny stać się powszechnie znane a następnie –
przestrzegane. Prosimy Was o informowanie o nich znane Wam instytucje, które zamierzają
zorganizować konkurs a w przypadku, gdy dostrzeżecie naruszanie zasad zawartych w Certyfikacji – o zawiadomienie o tym IARP.
Więcej informacji tutaj.

Pragniemy zaznaczyć, że prezentowane opracowanie jest częścią większej całości, która obejmuje także:

• Ramowy projekt umowy na prace projektowe
• Kalkulator wycen prac projektowych.

Opisy szczegółowe i prezentowany materiał znajdziecie pod załączonymi linkami.

Zachęcamy zarówno do korzystania z zamieszczonego materiału ale także do włączenia się w proces jego doskonalenia. Czekamy zatem na uwagi, za które będziemy wdzięczni i uwzględnimy je w dalszych pracach.