1. Zawód architekta w UE – podstawowe informacje o wykonywaniu zawodu architekta w krajach członkowskich Unii Europejskiej. Dyrektywa UE 2005/36/WE.
  2. Dane statystyczne – statystyki obrazujące pozycję polskiego architekta na tle UE.
  3. Wykonywanie zawodu w UE
  4. Organizacje architektów w Europie – organizacje zawodowe architektów – linki.
 

TED - Suplement Dziennika Urzędowego UE - informacja o europejskich zamówieniach publicznych z podziałem na branże.


 Zawód architekta w UE

  • Wraz z wejściem w życie ustawy o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa i urbanistów po raz pierwszy zdefiniowanie prawnie wykonywanie zawodu architekta jako polegające na współtworzeniu kultury przez projektowanie architektoniczne obiektów budowlanych, ich przestrzennego otoczenia oraz ich realizację, nadzorze nad procesem ich powstawania oraz na edukacji architektonicznej. W rozumieniu krajów Unii Europejskiej architekt to osoba, która posiada stosowne kwalifikacje, zarejestrowana w organizacji zawodowej jako posiadająca prawo wykonywania praktyki, odpowiedzialna za propagowanie sprawiedliwego i zrównoważonego rozwoju, dobrobytu i ekspresji kulturalnej społeczeństwa na środowisko w zakresie formy przestrzeni i kontekstu historycznego.

  • Zawód architekta w rozumieniu przepisów obowiązujących w Unii Europejskiej jest zawodem regulowanym.

  • Pojęcie „zawód regulowany” to działalność zawodowa lub zespół działalności zawodowych, których podjęcie, wykonywanie lub jeden ze sposobów wykonywania wymaga, bezpośrednio lub pośrednio, na mocy przepisów ustawowych, wykonawczych lub administracyjnych, posiadania specjalnych kwalifikacji zawodowych; w szczególności używanie tytułu zawodowego zastrzeżonego na mocy przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych dla osób posiadających odpowiednie kwalifikacje zawodowe stanowi sposób wykonywania działalności zawodowej.

  • Uchwalenie ustawy o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa i urbanistów była związana z zobowiązaniem rządu Rzeczypospolitej Polskiej w stosunku do Unii Europejskiej do powołania organizacji kompetentnej do wzajemnego uznawania kwalifikacji architektów. Jak czytamy w uzasadnieniu do projektu ustawy przesłanego do sejmu przez Komitet Integracji Europejskiej wykonywanie zawodu urbanisty i inżyniera budowlanego w Unii Europejskiej nie jest objęte żadną szczególną regulacją prawną i podlega przepisom odnoszącym się nie do dyrektywy o wzajemnym uznawaniu kwalifikacji architektów lecz odnoszącym się do swobody świadczenia usług i zakładania przedsiębiorstw. Powołanie samorządów innych niż architektów uzasadniono obowiązującą w Unii zasadą, że państwo członkowskie nie może ograniczać dostępu do danego zawodu osobie, która wykonywała dany zawód przez dwa lata w okresie ostatnich dziesięciu lat w innym państwie członkowskim, w którym dany zawód nie jest zawodem regulowanym (patrz pismo Komitetu Integracji Europejskiej z dnia 15 listopada 1999 roku).

  • Dyrektywę o uznawaniu kwalifikacji zawodowych architektów zastąpiła dyrektywa nr 2005/36/WE z dnia 7 września 2005 roku w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych. Jako „kwalifikacje zawodowe” należy rozumieć kwalifikacje potwierdzone dokumentem potwierdzającym posiadanie kwalifikacji, poświadczeniem kompetencji doświadczenia zawodowego.

  • Za dokument potwierdzający posiadanie kwalifikacji zawodowych uznaje się: dyplomy, świadectwa lub inne dokumenty wydane przez organ Państwa Członkowskiego wyznaczony zgodnie z przepisami ustawowymi, wykonawczymi lub administracyjnymi tego Państwa, utwierdzające pomyślne ukończenie kształcenia zawodowego, odbywanego w przeważającej części na terytorium Wspólnoty.

  • Artykuł 46 dyrektywy nr 2005/36/WE z dnia 7 września 2005 roku w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych określa szczegółowe warunki kształcenia architektów. Według przyjętych wspólnych dla państw Unii Europejskiej kryteriów kształcenie architekta obejmuje co najmniej czteroletnie studia w pełnym wymiarze godzin albo sześć lat studiów na uniwersytecie lub w porównywalnej instytucji oświatowej, z których co najmniej trzy lata prowadzone są w pełnym wymiarze godzin. Powyższe kształcenie powinno być zakończone zdaniem egzaminu na poziomie szkoły wyższej. Kształcenie musi odbywać się na poziomie studiów wyższych, których podstawowym przedmiotem jest architektura i których program w równoważnym stopniu uwzględnia teoretyczne i praktyczne aspekty kształcenia architekta oraz gwarantuje uzyskanie następującej wiedzy i umiejętności:
      1. umiejętności tworzenia projektów architektonicznych spełniających wymogi zarówno estetyczne, jak i techniczne;
      2. odpowiedniej znajomości historii i teorii architektury oraz sztuk pokrewnych, technologii i nauk humanistycznych;
      3. wiedzy na temat sztuk pięknych w zakresie, w jakim wpływają one na jakość projektu architektonicznego;
      4. odpowiedniej znajomości urbanistyki, planowania oraz umiejętności niezbędnych w procesie planowania;
      5. rozumienia związków zachodzących pomiędzy ludźmi a budynkami oraz pomiędzy budynkami a środowiskiem je otaczającym, oraz potrzeby dostosowania budynków do ludzkich potrzeb i skali;
      6. rozumienia charakteru zawodu architekta oraz jego roli w społeczeństwie, w szczególności w przygotowywaniu koncepcji projektów uwzględniających czynniki społeczne;
      7. rozumienia metod gromadzenia informacji i przygotowywania koncepcji projektu;
      8. zrozumienia problemów konstrukcyjnych, budowlanych i inżynieryjnych związanych z projektowaniem budynków;
      9. odpowiedniej wiedzy w zakresie problemów fizycznych i technologii oraz funkcji budynków, umożliwiającej zapewnienie im wygodnych wnętrz oraz zabezpieczenia przed niekorzystnym działaniem czynników atmosferycznych;
      10. umiejętności koniecznych do projektowania budynków spełniających wymogi użytkowników w zakresie, w jakim umożliwiają to dostępne środki finansowe i przepisy budowlane;
      11. odpowiedniej znajomości gałęzi przemysłu, organizacji, przepisów i procedur niezbędnych dla realizacji projektów budynków oraz integracji planów z ogólnym projektem planistycznym.
  • Artykuł 48 dyrektywy określa zasady wykonywania zawodu architekta:
      1. Do celów niniejszej dyrektywy do działalności zawodowej architekta należna rodzaje działalności zazwyczaj wykonywane pod tytułem zawodowym „architekta”.
      2. Uznaje się, ze obywatele Państwa Członkowskiego, którzy zostali upoważnieni do używania tytułu architekta zgodnie z przepisami przyznającymi właściwemu organowi Państwa Członkowskiego prawo przyznawania tego tytułu obywatelom Państw Członkowskim, wyróżniającym się ze względu na osiągnięcia w dziedzinie architektury, spełniają warunki konieczne do wykonywania działalności architekta pod tytułem zawodowym „architekta”. Dowodem na to, ze dane osoby wykonują działalność w dziedzinie architektury, jest świadectwo wydawane przez ich rodzime Państwo Członkowskie. Wykonywanie zawodu regulowanego powinna prowadzić do jak najszybszego wydania przez właściwy organ w przyjmującym Państwie Członkowskim należycie uzasadnionej decyzji, nie później niż w terminie trzech miesięcy od daty złożenia przez wnioskodawce kompletu dokumentów. Jednakże powyższy termin możne zostać przedłużony o miesiąc w sprawach uregulowanych w rozdziale I i II niniejszego tytułu.
  • Co istotne dyrektywa w Artykule 52 reguluje zasady używania tytułów zawodowych
      1. Jeżeli w przyjmującym Państwie Członkowskim używanie tytułu zawodowego związanego z dana działalnością zawodowa podlega prawnej regulacji, obywatele innych Państw Członkowskich, uprawnieni do wykonywania zawodu regulowanego na podstawie tytułu III, używają w przyjmującym Państwie Członkowskim tytułu zawodowego, który w Państwie tym odpowiada zawodowi danego rodzaju, oraz wszelkich związanych z nim skrótów.
      2. W przypadku gdy dany zawód jest w przyjmującym Państwie Członkowskim regulowany przez stowarzyszenie lub organizacje, o których mowa w art. 3 ust. 2, obywatele Państw Członkowskich mogą używać tytułu lub skrótu tytułu zawodowego przyznawanego przez dana organizacje lub stowarzyszenie wyłącznie za okazaniem dowodu potwierdzającego przynależność do tych stowarzyszeń lub organizacji. W przypadku gdy warunkiem członkostwa w danym stowarzyszeniu lub organizacji jest posiadanie określonych kwalifikacji, warunek ten obowiązuje obywateli innych Państw.