Kraków, 23 maja 2022 r.

Opinia nr ZL-06

Zespołu ds. Legislacji

przy Radzie Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP

Treść pytania:

zwracam się do Państwa z prośbą o zajęcie stanowiska w poniższej sprawie:

Uzyskałam pozwolenie na budowę dla inwestycji pn.: „Budowa budynku biurowo-usługowego B z garażem podziemnym, na działce nr 112/36 obręb 068 przy ul. Marynarki Polskiej 195 (poprzednio ul. Jana z Kolna)
w Gdańsku”. Dla przedmiotowej inwestycji wydano decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach przedsięwzięcia,
w której nie stwierdzono potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. Po uzyskaniu decyzji o pozwoleniu na budowę, w związku z tym, iż byliśmy jedyną stroną w postępowaniu, zwróciłam się z wnioskiem o nadanie ostateczności decyzji w dniu następującym jej wydanie. Organ wydający decyzję
o pozwoleniu na budowę odmówił wydania ostateczności decyzji twierdząc, iż musi zastosować w tym przypadku przepis art. 72 ust. 1 i 6 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko i wywiesić obwieszczeniem decyzję na minimum 14 dni dając jednocześnie po tym terminie 7 dni ewentualnym stronom na zapoznanie się z materiałem dowodowym. Dopiero po upływie 21 dni + 5 dni na ewentualny spływ korespondencji będzie możliwe nadanie ostateczności decyzji o pozwoleniu na budowę. Proszę o informację czy, skoro cała procedura dotycząca ww. ustawy została przeprowadzona na etapie uzyskiwania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, organ administracji jest uprawniony do wstrzymania nadania ostateczności decyzji o pozwoleniu na budowę? Jeśli tak to na jakiej podstawie? Czy sprawa wygląda inaczej, jeśli decyzja wymagałaby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko?

Podstawa prawna:

^[1] Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 2351 z późn. zm.).

^[2] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r. – w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz.U. z 2019 r. poz. 1839).

^[3] Ustawa z dnia 3 października 2008 r. – o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1029 z późn. zm.).

^[4] Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 735 z późn. zm.)

Opinia Zespołu ds. Legislacji:

Zgodnie z art. 28. ust. 1 i 1a, ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane^[1], roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie decyzji o pozwoleniu na budowę, którą wydaje organ administracji architektoniczno-budowlanej.

Art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy – Prawo budowlane^[1] mówi cyt. „Decyzja o pozwoleniu na budowę lub rozbiórkę obiektu budowlanego może być wydana po uprzednim:

1) przeprowadzeniu oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko albo oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000, jeżeli jest ona wymagana przepisami ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko; […]”

Wstępną ocenę, czy dane przedsięwzięcie inwestycyjne może oddziaływać na środowisko przeprowadza się na postawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r. – w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko^[2].

Rozporządzenie to określa rodzaje przedsięwzięć:

1. mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko,
2. mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko,  

oraz przypadki, w których zmiany dokonywane w obiektach są kwalifikowane jako przedsięwzięcia, mogące zawsze znacząco lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko.

Jeżeli przedsięwzięcie inwestycyjne literalnie jest wymienione w w/w Rozporządzeniu^[2], zgodnie z art. 71 ust. 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r. – o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko^[3] – wymaga uzyskania decyzji
o środowiskowych uwarunkowaniach, które określa środowiskowe uwarunkowania realizacji przedsięwzięcia.

W art. 72 ust. 1 ustawy – o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko^[3], w punktach od 1 do 28, ustawodawca ustalił katalog decyzji, koncesji, pozwoleń i zezwoleń, przed wydaniem których wymagane jest uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.

W katalogu tym w pkt 1, uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach jest wymagane m.in. przed wydaniem cyt. „decyzji o pozwoleniu na budowę, decyzji o zatwierdzeniu projektu zagospodarowania działki lub terenu lub projektu architektoniczno-budowlanego oraz decyzji o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych – wydawanych na podstawie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz.U. z 2020 r. poz. 1333, z późn. zm.); […]”

W dalszej kolejności, na podstawie art. 35 ust. 9 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane^[1], w odniesieniu do decyzji o pozwoleniu na budowę, które zostały poprzedzone decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach, ma zastosowanie przepis art. 72 ust. 6 i 6a ustawy z dnia 3 października 2008 r. – o udostępnianiu informacji
o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko^[3].

Należy tutaj zaznaczyć, że nie ma znaczenia czy wydana decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach, dla realizacji przedsięwzięcia stwierdziła potrzebę przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko czy brak takiej potrzeby, sam fakt wydania tej decyzji jest tutaj istotny.

Wobec powyższego organ administracji architektoniczno-budowlanej na podstawie wcześniej wspomnianego art. 72 ust. 6 ustawy z dnia 3 października 2008 r. – o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko^[3], po wydaniu decyzji
o pozwoleniu na budowę, niezwłocznie po jej wydaniu, jest obligowany podać do publicznej wiadomości zgodnie
z art. 49 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego^[4], w formie publicznego obwieszczenia lub w innej formie publicznego ogłoszenia zwyczajowo przyjętej w danej miejscowości, informacje
o wydanej decyzji i o możliwościach zapoznania się z jej treścią oraz z dokumentacją sprawy, a także udostępnia na okres 14 dni w Biuletynie Informacji Publicznej (BIP) na stronie podmiotowej urzędu treść tej decyzji. 

Treść art. 72 ust. 6 ustawy – o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa
w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko^[3], ma istotne znaczenie w związku
z uprawnieniami organizacji ekologicznych i stron postępowania, które zostały ustanowione w art. 89g tej ustawy, cyt.:

„Art. 86g. 

1. Organizacji ekologicznej powołującej się na swoje cele statutowe, jeżeli prowadzi ona działalność statutową
w zakresie ochrony środowiska lub ochrony przyrody przez minimum 12 miesięcy przed dniem wszczęcia postępowania w sprawie zezwolenia na inwestycję, także w przypadku gdy nie brała ona udziału w postępowaniu prowadzonym przez organ pierwszej instancji, lub stronie postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach służy prawo do wniesienia odwołania od zezwolenia na inwestycję, poprzedzonego decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach wydaną w postępowaniu wymagającym udziału społeczeństwa. W postępowaniu odwoławczym organizacja ekologiczna uczestniczy na prawach strony.”

Wobec powyższego, na mocy art. 89g ust. 4 ustawy, wskazane podmioty mają możliwość wniesienia odwołania od decyzji, przy czym termin na wniesienie odwołania rozpoczyna swój bieg 14 dni liczone od dnia upływu okresu 14 dni udostępnienia treści w BIP. 

Natomiast art. 72 ust. 6a ustawy – o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa
w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko^[3], doprecyzował m.in. termin udostępnienia dokumentacji sprawy tj. niezwłocznie, jednak nie później niż 3 dni od dnia złożenia wniosku zgodnie z art. 14 ust. 3 ustawy. 

Reasumując powyższe w odniesieniu do prośby o zajęcie stanowiska w sprawie przedstawionej przez Inwestorkę, stwierdza się, że organ administracji architektoniczno-budowlanej, przeprowadził procedurę w sprawie uprawomocnienia decyzji w zgodzie z obowiązującymi przepisami, wręcz „z korzyścią” dla Inwestora, ponieważ wyznaczył termin 7 dni na zapoznanie się z dokumentacją ewentualnym stronom, po 14 dniach publikacji w BIP,
a zgodnie z przepisami winien wyznaczyć termin 14 dniowy.

Odnosząc się natomiast do 5–cio dniowego czasu na ewentualny spływ korespondencji, tutaj żaden przepis prawa nie określa tego terminu, przeważnie wynika on z przyjętych praktyk administracyjnych danego urzędu.  

(MR) 

Niniejszy dokument nie stanowi oficjalnej wykładni przepisów prawa i nie może być stosowany jako podstawa prawna do rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach. Opinie i propozycje zawarte w opracowaniach zespołów problemowych oraz w stanowiskach i komunikatach Rady Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów RP należy traktować jako materiał pomocniczy.